Historie
Op 10 december 1885 wordt, naar aanleiding van de rede van dhr. Schölvinck,
de vijfde studentenroeivereniging van Nederland opgericht. Zij wordt gedoopt
de Amsterdamse Studentenroeivereeniging ‘Nereus’.
De oprichting
1885 – 1900
Op 10 december 1885 wordt, naar aanleiding van de rede van dhr. Schölvinck, de vijfde studentenroeivereniging van Nederland opgericht. Zij wordt gedoopt de Amsterdamse Studentenroeivereeniging ‘Nereus’. Roeien wordt steeds populairder bij de verschillende Nederlands corpora onder invloed van de Engelse universiteitswedstrijden.
Nu doet ook de Nederlandse hoofdstad mee en in 1888 wordt het eerste blik getrokken. Dat jaar wordt ook het Nereuslied door J. Milo en M. de Waard gecomponeerd, dit lied zal vanaf dit moment bij elke overwinning over het water schallen.
In 1891 winnen Nuyens, Westermann, Mulder, Lugard en Meurer voor het eerst de race der Oude Vieren op de Varsity. In 1895 strijdt de Oude Acht op de Henley Royal Regatta om de de Theems Cup. De ploeg weet de favorietenrol waar te maken door in de finale Molesey Club te verslaan.
Dit succes is ook in Amsterdam niet onopgemerkt gebleven: de firma Boele en Zn. brengt een Nereus-sigaar in de handel, Propria Cures biedt Nereus een eigen rubriek aan en bij diverse winkels krijgen de Nereïden 10% korting.
Olympisch succes
1889 – 1900
In 1899 en in 1900 winnen Gerhard en Paul Lotsy, Coen Hiebendaal en Hans Terwogt samen met stuurman C. Desch het koningsnummer op de Varsity. Met een combinatieploeg met Van Dijk en Brockmann namen zij vervolgens deel aan de Olympische Spelen in de acht, waar zij op de derde plek eindigden. Dit betekende de eerste olympische medailles voor Nereus.
Ghebouw
1885 – 1924
Het huidige botenhuis is de derde in een succesreeks van een steeds groeiende vereniging. Na de oprichting van Nereus op 10 december 1885 werd reeds 1 juli 1886 het eerste, door de heer Ingehohl gebouwde botenhuis geopend aan de Amsteldijk. Gelegen aan de Amstel te midden van de Govert Flinck- en de 2e Jan Steenstraat, herbergde het Nereus; eerste twee boten, een kleedkamer en het woonhuis voor de bootsman Hendrik ten Oever.
Toen in 1894 de eerste Acht werd aangeschaft (een 2e hands Engelse Acht, de St. Mary of Winton), paste deze niet in de loods. De bootsman heeft een gat door de muur van de kleedkamer gemaakt voor de punt van het schip. Eind 1893 is Nereus zo gegroeid, dat men het materiaal niet meer kan bergen en soms zelfs ergens anders onder moet brengen. Conclusie; er dient een groter botenhuis te komen. Na aandragen van drie ontwerpen door de bouwcommissie duurt het echter drie jaar voordat het startsein gegeven kan worden. Uiteindelijk valt de keuze op het ontwerp van de architecten A.J. Joling en W.G. Welsing ter hoogte van de toenmalige boerderij Amstelstroom. Frederik de Bruin is de aannemer en 1 augustus 1898 is de officiele oplevering van het drijvende pand met grote botenloods, kleedkamer, douches, bestuurskamer, waranda en een woongedeelte voor de bootsman. Het oude botenhuis werd verkocht aan Het Spaarne, alwaar het nog tot 1908 dienst deed.
Enkele jaren later bleek dat er behoefte was aan meer ruimte, waardoor er 10 september 1915 de bovenbouw officieel in gebruik werd genomen. Echter, in 1923 was er wederom gebrek aan ruimte waardoor er een aparte wherry-loods werd aangebouwd door de gebroeders Zonsveld. Uiteindelijk werd in 1924 de loods geopend door Mr. E. van Waveren.
Vrouwenroeien
1900 – 1930
Vanaf 1903 is Nereus toegankelijk voor vrouwen. In 1910 nemen zij echter pas voor het eerst deel aan wedstrijden. Vanaf 1912 mogen vrouwen ook toetreden tot het bestuur. De eerste overwinning van de Nereusdames dateert uit 1911 en is te danken aan de dames Zeehuizer, Zaayer en stuurvrouw Ferman. In de jaren ‘30 splitst het A.V.S.V. af van het A.S.C.
De directe aanleiding hiervan is het hoge negatieve resultaat dat het A.S.C. overhoudt na zijn lustrumviering, waarbij het nodig wordt geacht dit hoofdelijk om te slaan. De AVSV wijst deze maatregel echter van de hand en splitst zich af. De Nereusvrouwen volgen dit voorbeeld en op 27 september 1933 richt mejuffrouw Schuringa Thetis op. dit is het startsein voor de oprichting van Thetis. De oprichting betekent een nieuw tijdperk voor het vrouwenroeien.
Ioe Hikemelaya
1915 – 1935
De Eerste Wereldoorlog wordt zo goed als mogelijk doorstaan. Nereus telt in 1915 acht wedstrijdroeiers, veel wedstrijden worden zonder al te veel bombarie verroeid en een gebrek aan voedsel en materiaal dreigt continu. Er is daarentegen wel een groep Zuid-Afrikaanse studenten die met hun grenzeloze inzet zelfs een Varsityoverwinning binnen weten te halen. Deze Afrikaanders hebben ook hun stempel gedrukt op het ‘Ioe Hikemelaya’ dat heden ten dage over het water klinkt. Nadat in 1890 ‘ioeoe’ algemeen goed was, voegden de Afrikaanders er ‘hikemalaya dji’ aan toe, wat zoveel betekent als ‘daar komen de leeuwen’.
Oprichting Oud-Nereus
1920 – 1935
Een regelmatig terugkerend probleem zijn de financiën. Ook begin jaren twintig speelt dit weer op. Het initiatief tot een blijvende verlichting wordt in 1921 genomen door Arthur Marres. Hij richt een oud-ledenvereniging op, een voorbeeld dat spoedig door andere studentenverenigingen zal worden gevolgd. Bij deze vereniging hebben de leden geen rechten, maar alleen de plicht om jaarlijks in de buidel te tasten. Een aantal jaar voor de oprichting van Oud-Nereus neemt Hendrik ten Oever afscheid als bootsman en wordt hij opgevolgd door Hannes Zonsveld. Hij zal Nereus dienen van 1916 tot 1938.
Tweede Wereldoorlog
1939 – 1950
In de jaren voor de oorlog zijn het Bloemendal, de Wit en Meurer die het voortouw nemen in de succesvolle ontwikkeling van Nereus. Op de Spelen in 1936 mag dan het eremetaal misgelopen worden, maar Nereus’ vooroorlogse jaren zijn goed. De oorlog brengt de A.S.R. echter donkere jaren; het A.S.C. heft zichzelf op en van roeien is geen sprake. Het botenhuis wordt bezet door de Duitsers en later in de oorlog afgebroken. Dit zorgt voor een trage wederopbouw van de Vereeniging in de jaren na de oorlog. Het duurt tot 1952 totdat er weer een Varsity gewonnen wordt. Als in 1953 dan ook het nieuwe botenhuis aan de Amsteldijk 130a wordt geopend kan men met zekerheid zeggen: we zijn er weer.
Aan het einde van de 2e wereldoorlog diende het botenhuis afgebroken te worden in verband met de verdediging van de stad door de Duitsers. Allerlei pogingen tot spijt bleek het niet mogelijk het botenhuis te laten staan, waardoor het na 10 februari volledig werd afgebroken. De inventaris, boekhouding en overwinningslijsten werden bij leden ondergebracht. Na het einde van de oorlog zit Nereus wegens financiële redenen nog jarenlang zonder botenhuis; de boten zijn her en der in Amsterdam gestald. Echter, begin jaren ’50 worden er met name door hulp van Oud-Nereus plannen gemaakt voor de bouw van een nieuw botenhuis. Architect Van der Linden tekent verschillende ontwerpen, maar uiteindelijk zal worden gekozen voor een ontwerp, waarvoor men zelfs de vrouw van wijlen meester-architect Berlage consulteerde.
Hoogtijdagen
1950 – 1970
Nereus’ voorspoed wordt mede gevoed door de kennis en kunde van coaches Willy Bloemendal en Jan-Willem Pennink. Met een EK overwinning in de twee-zonder in ’64 breekt een glorieus jaar aan. Een uitzending naar de Spelen is het begin van een tijdperk waarin elke vier jaar Nereïden aan de start van het toernooi verschijnen. Daarnaast verschijnt Sjoerd Wartena ten tonele, onder zijn leiding ontstaat ook de ‘Mexico-acht’, een boot vol Nereïden die in 1968 voltallig naar de Spelen gaat.
Afsplitsing van het ASC
1969
Buiten roeiend vlak vindt er een grote verandering plaats: Nereus gaat ‘open’. Tot 1969 is Nereus altijd volledig afhankelijk geweest van het A.S.C. De tijdgeest tijdens de zestiger en zeventiger jaren brengt, echter, steeds minder leden richting de Warmoesstraat. Om het teruglopende ledental tegen te gaan, mogen vanaf dan ook niet-corpsleden lid worden. Dat Nereus als eerste van de KNSRB-vereningen open zal gaan, komt voornamelijk doordat ze in de progressieve stad Amsterdam ligt.
Fusering Thetis
1970 – 1980
Een jaar later, in 1970, fuseren Nereus en Thetis. Waar Nereus het na de succesvolle jaren zestig laat liggen, pakt Thetis het op met als resultaat een gouden medaille op het EK in ‘73. Binnen een jaar na de fusie coachen mannen vrouwen en later zelfs vrouwen mannen. Nu herinnert de Thetis Sprint, op de vooravond van de nationale kampioenschappen, nog een Thetis. Deze wedstrijd wordt in 1969 voor het eerst gehouden en sinds 1980 mogen ook mannen meedoen.
Heineken Roeivierkamp
1973
In 1973 bedenken Gee van Ernst en Lex van Drooge de Heineken Roeivierkamp. Er is al langer behoefte aan een langer seizoen en vooral aan meer wedstrijden in het voorseizoen. De eerste Heineken Roeivierkamp is een primeur op roeigebied. Nog nooit heeft een wedstrijd plaatsgevonden waarbij de ploegen in een klassement met vier verschillende afstanden starten. De klassementsformule is uit de schaatssport overgenomen.
Terugkeer roei-successen
1991
Twaalf jaar na de laatste Varsity-overwinning van 1979 keert het tij voor Nereus. Op 14 april 1991 wordt er weer een gouden blik naar de Amsteldijk gehaald. Dat jaar worden er nog 133 blikken gehaald, Nereus doet weer mee. In de jaren daarna worden getekend door zowel nationaal als internationaal succes, met Olympisch goud in Atlanta van Diederik Simon en Michiel Bartman in de mannen acht als kers op de taart.
Competitieroeien
1980 – 1998
Daarnaast vindt in de jaren ‘80 het competitieroeien een plek op de A.S.R.. Het lukte niet om regio-roeiers aan de vereniging te binden. ‘Clubvier roeien’ bleek daarom een gouden greep. Het is een idee van Arie Mijnlieff dat hij uitvoert met competitiecommissaris Jacobien Gerbrandy.
Paradoxaal genoeg blijkt juist het afschaffen van vrijblijvendheid de sleutel om mensen enthousiast te maken. Het blijkt een schot in de roos te zijn. Competitieroeiers, zoals ze vanaf dan heten, worden na de afroeiperiode verplicht drie keer per week te trainen waarbij vooral fanatisme en niet zozeer technische kwaliteit van belang is.
Op deze manier kunnen minder talentvolle, maar wel fanatieke leden een plekje in een Nereusboot bemachtigen. Met 120 aanmeldingen is het competitieroeien in het eerste jaar meteen zo succesvol dat de veertig gereserveerde plekken veel te weinig blijken. De vereeniging groeit enorm en in 1998 vormt zich de Sociëteitscommissie, zo kunnen al deze nieuwe leden in goede banen geleid worden.
Huidige gebouw
1994 – heden
Aan het gebouw wordt regelmatig gesleuteld. Aanvankelijk neemt de woning het hele deel aan de kant van de Berlagebrug in, inclusief het balkon. Vanaf het moment dat de woning beheerd wordt door een student, kan de vrijgekomen ruimte worden benut met een ruime bestuurskamer.
In 1994 volgt de eerste grote verbouwing. Aan de straatkant wordt een extra loods gebouwd. De bovenbouw is dan alleen nog te bereiken via een interne trap in de loods. Dit kost onnodig veel ruimte en daarom wordt er een stalen buitentrap aangelegd.
Met de aanbouw van de derde loods in 1994 ontstaat er een enorm balkon aan de straatkant. Op de plek van dit balkon verrijst in 2001 een krachthonk, dat moet beantwoorden aan de toegenomen eisen op trainingsgebied.
Vanwege de brandveiligheid is de stalen trap in 2013 vervangen door een betonnen trap, dit zorgt ook meteen voor een entrée die Nereus waardig is.
Tot slot is er in 2016 een grote verbouwing geweest die zich voornamelijk op het sanitair heeft gericht. De WC’s en kleedkamers zijn volledig opnieuw ingericht. Daarvoor moest er wat ruimte vrijgemaakt door wat kantoorruimte op te offeren. Op deze manier kunnen de ruimere kleedkamers zich weer meten met de gestage groei in het ledenaantal, die de laatste jaren is ingezet.
Tegenwoordig is de Oude Dame een gemeentelijk monument. En blijft het genieten van de prachtige locatie aan de Amstel in de mooiste stad die het land te bieden heeft.
Successen in de eenentwintigste eeuw
2000 – 2007
Ook na de eeuwwisseling blijft Nereus presteren. In 2000 winnen Bartman en Simon zilver in de dubbelvier op de Olympische spelen van Sydney. Vier jaar later behalen zij, samen met Gijs Vermeulen en stuurman Chun Wei Cheung, dezelfde medaille in de mannenacht. Daarnaast wist de Ouderejaars Zware Nereus-sectie in 2004 voor het eerst sinds 1895 weer te winnen op de Henley Royal Regatta.
Het feit dat voor lichte vrouwen alleen de dubbel-twee op het Olympisch programma staat, brengt Marit van Eupen en Kirsten van der Kolk weer bij elkaar nadat zij in 2004 al samen hadden deelgenomen aan de Olympische Spelen van Athene. Van der Kolk, na Athene moeder geworden, is nog steeds fit en in december 2007 besluiten zij om samen met coach Josy Verdonkschot nog één keer voor Olympisch goud te gaan. In Peking weten ze dit doel te behalen: er wordt goud behaald door de volledige Nereus ploeg.
Twee pijlers, één vereniging
2010
Hoe groot is het verschil tussen 1985 en 2010. Nereus, nog steeds de grootste en meest succesvolste roeivereniging van Nederland, is ook de een na grootste studentenvereniging van Amsterdam geworden. Het roeien op Nereus is nu tweeledig. Naast het wedstrijdroeien is het competitieroeien een niet meer weg te denken fundament van de vereniging. Bovendien is een bruisende gezelligheidsvereniging ontstaan, waar zowel wedstrijd -als competitieroeiers enthousiast aan deelnemen.
De laatste jaren
2010 – heden
Nereus draait mee op wereldniveau. Elke vier jaar gaan er meerdere Nereïden naar de Spelen. Dit is ook meer dan merkbaar binnen Nederland. De afgelopen acht jaar is zeven keer het varsity-goud naar de Amsteldijk 130a. Van 2011-2014 wordt jaarlijks de winst behaald op het Amsterdam-Rijnkanaal. In 2013 weten Boaz Meylink en Robert Lücken na een fenomenale eindsprint de winst te pakken in de vier-zonder op het WK.
Een jaar later, op het WK op de Bosbaan werd er door Ilse Paulis en Lisa Wörner goud behaald in de lichte dames dubbelvier. In 2016 namen maar liefst 19 Nereïden deel aan de Spelen van Rio de Janeiro. Er werden vier Olympische medailles behaald waaronder het goud van Ilse Paulis in de lichte dames dubbeltwee.
Op de Europese Kampioenschappen van 2019 doen de Nereïden het uitmuntend. Dirk Uittenbogaard, Tone Wieten en Abe Wiersma winnen goud in de mannen dubbelvier, in een nieuw Europees Beste Tijd. Dit zelfde kunstje wordt gedaan door Veronique Meester in de Dames Vierzonder.
Ondertussen is nog steeds ongeveer de helft van de bondsploegen gevuld met Nereïden. Zij zullen het nodige eremetaal in de wacht slepen voor de ASR op de Olympische Spelen van Tokyo. De Amsteldijk ademt glorie.
